Sporten is gezond voor iedereen. Maar zeker ook voor mensen met diabetes! Sporten kan niet alleen helpen om de bloedglucosewaarden te verbeteren. Het helpt ook om het gewicht te beheersen. En om de bloeddruk te verlagen. Wist je dat sporten zorgt voor het verbeteren van de cholesterol? Het risico op hart- en vaatziekten wordt verminderd.
Maar sporten met diabetes kan ook een uitdaging zijn. Omdat je rekening moet houden met je medicatie. En je moet denken aan je voeding en je bloedsuiker. Hieronder geven we tips over veilig sporten met diabetes. Lees je mee?
Let op: overleg altijd eerst met je behandelaar voordat je aanpassingen doet in je voeding of activiteit.
Mensen met diabetes zijn topsporters
En topsporters verdienen het beste materiaal. Ben je benieuwd naar de Equil patchpomp? Vraag een gratis ervaringskit aan via equilpatchpomp.nl/ervaringskit.
Diabetes en bewegen
Sporten en diabetes gaan goed samen. Mits je weet hoe je jezelf moet voorbereiden. En wat je moet doen tijdens en na het sporten. Sporten en bewegen hebben namelijk invloed op je bloedsuiker. Dit komt omdat je lichaam meer energie verbruikt. En dus meer insuline nodig heeft.
Sport het liefst meerdere keren per week. Regelmatig sporten leidt tot een verminderde insulinebehoefte. Ook op dagen dat je niet sport! Wist jij dit al?
Soms kan je bloedsuiker dalen of stijgen. Dit is afhankelijk van het type, duur en intensiteit van de sport. Je bloedsuiker kan bijvoorbeeld stijgen bij een sport waar veel adrenaline vrijkomt. Zoek de juiste balans tussen insuline, koolhydraten en bloedglucosewaardes. Deze verhouding is voor iedereen anders.
Daarom is het belangrijk om je bloedsuiker te meten. Voor iedereen is het effect van sporten namelijk verschillend. Doe dit voor, tijdens en na het sporten. Daarnaast moet je niet allen je medicatie aanpassen aan je activiteit. Maar ook je voeding en vochtinname.
Sporten met diabetes type 1
Klik hier om direct naar de tips over sporten met diabetes type 2 te gaan.
Sporten met diabetes type 1 heeft een positief effect op je gezondheid. Het kan je kwaliteit van leven verbeteren. Maar sporten met diabetes type 1 vergt ook extra aandacht. Mensen met diabetes type 1 maken geen insuline aan. En moeten daarom insuline spuiten of een insulinepomp gebruiken. Door insuline wordt glucose uit bloed in de cellen opgenomen. Dit dienst als brandstof. Als je gaat sporten, verbruik je meer glucose. En heb je dus minder insuline nodig.
Je kunt ook een hypo krijgen. Een hypo krijg je doordat je lichaam meer energie verbruikt. Hierdoor moet er meer glucose naar de cellen. En dan daalt de glucosewaarde in het bloed. Dit kan gebeuren bij te veel insuline spuiten. Of wanneer je te weinig eet.
Bij een hypo zakt je bloedsuiker onder de 4 mmol/l. Je kunt klachten krijgt zoals zweten. Je kan, naast zweten, gaan trillen of duizelig worden. Andere symptomen zijn honger, hoofdpijn of vermoeidheid. Een hypo kan gevaarlijk zijn en moet snel behandeld worden. Je kan dit behandelen met snelle suiker. Zoals druivensuiker, frisdrank of vruchtensap.
Heb je na het sporten gegeten? Eet dan bij je maaltijd 10 tot 15 gram extra koolhydraten. Reken deze koolhydraten niet mee met het bepalen van de insuline dosis. Daarnaast kun je het aantal koolhydraten delen door een hoger koolhydraatratio. Hierdoor geef je ook minder insuline bij de maaltijd.
Om een hypo te voorkomen of te behandelen, moet je de volgende stappen volgen:
- Meet je bloedsuiker voor het sporten. En zorg dat deze tussen de 6 en 10 mmol/l ligt. Is je bloedsuiker onder de 6 mmol/l? Eet dan extra koolhydraten.
- Verminder je insulinedosis voor het sporten. Dit is afhankelijk van de duur en intensiteit. Overleg met je arts of diabetesverpleegkundige hoeveel je moet verminderen. Bij een insulinepomp kun je de basaalstand verlagen of tijdelijk stopzetten.
- Eet een koolhydraatrijke maaltijd of snack voor het sporten. Zoals brood, fruit, mueslireep of yoghurt. Neem extra koolhydraten mee voor tijdens en na het sporten. Voor het geval je een hypo krijgt of voelt aankomen.
- Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen. Vermijd alcohol en cafeïne. Want die kunnen je bloedsuiker beïnvloeden.
- Meet je bloedsuiker tijdens het sporten. Vooral als je langer dan een uur sport. Of als je een nieuwe of intensieve sport doet. Als je bloedsuiker te laag is, neem dan snelle suikers. En stop met sporten tot je bloedsuiker weer normaal is.
- Meet je bloedsuiker na het sporten. Zorg dat deze boven de 5 mmol/l ligt. Is je bloedsuiker te laag? Eet dan een koolhydraatrijke snack of maaltijd. Je bloedsuiker kan nog uren na het sporten kan dalen. Dus meet je bloedsuiker regelmatig. En eet, wanneer nodig, extra koolhydraten.
- Draag altijd een medisch identificatieplaatje of armbandje. Hierop staat dat je diabetes type 1 hebt. Zo kunnen anderen je helpen als je een hypo krijgt.
- Sport samen met iemand die weet dat je diabetes hebt. En die weet hoe te handelen bij een hypo.
Wil je meer tips ontvangen?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief. Zo ontvang je automatisch meer tips in je mailbox!
Sporten met diabetes type 2
Sporten met diabetes type 2 heeft veel voordelen. Sporten kan namelijk helpen om:
- Je bloedglucosewaarden te verlagen
- Je insulinegevoeligheid te verbeteren
- Je gewicht te verminderen
- Je bloeddruk te verlagen
- Je cholesterol te verbeteren
- Je risico op hart- en vaatziekten te verminderen
- Je stemming te verbeteren.
Maar sporten met diabetes type 2 kan risicovol zijn. Denk hierbij aan een hypo en hyper. En je kunt een blessure of een infectie oplopen. Bij een hyper stijgt je bloedsuiker boven de 10 mmol/l. Je klachten krijgt zoals dorst. Je moet veel plassen. Je krijgt een droge mond. Je voelt je vermoeid. Of je gaat wazig zien.
Een hyper ontstaat bij het te weinig aanmaken of gebruik van insuline. Dit gebeurt als je te veel eet of drinkt. Maar ook als je stress hebt of ziek bent. Een hyper kan daarnaast ontstaan als je intensief sport. Omdat je lichaam dan stresshormonen aanmaakt die je bloedsuiker verhogen. Een hyper kan schadelijk zijn voor je organen. Het moet behandeld worden met extra insuline. Het helpt ook om water te drinken.
Om een hyper te voorkomen of te behandelen, moet je de volgende stappen volgen:
- Meet je bloedsuiker voor het sporten. Zorg dat deze onder de 10 mmol/l ligt. Is je bloedsuiker te hoog? Stel het sporten dan uit. Of pas je medicatie of voeding aan.
- Gebruik je insuline of medicijnen die je bloedsuiker verlagen? Zoals metformine en sulfonylureumderivaten. Maar ook GLP-1-agonisten. Overleg dan met je arts of diabetesverpleegkundige. Zij adviseren hoe je je dosis moet aanpassen voor sporten. Sommige medicijnen kunnen namelijk een hypo veroorzaken tijdens het sporten. Als je insuline gebruikt, kun je je dosis verlagen. Je kunt ook de injectieplaats veranderen. Gebruik je pillen? Dan kun je je dosis verlagen. Of je kunt het tijdstip van inname veranderen.
- Eet een koolhydraatrijke maaltijd of snack voor het sporten. Denk hierbij aan brood en fruit. Of eet een mueslireep of yoghurt. Neem extra koolhydraten mee voor tijdens en na het sporten. Voor het geval je een hypo krijgt of voelt aankomen.
- Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen. Vermijd alcohol en cafeïne. Want die kunnen je bloedsuiker beïnvloeden.
- Meet je bloedsuiker tijdens het sporten. Vooral als je langer dan een uur sport. Of als je een nieuwe of intensieve sport doet. Is je bloedsuiker te hoog? Stop dan met sporten en drink water. Is je bloedsuiker te laag? Neem dan direct snelle suikers in. En stop met sporten tot je bloedsuiker weer normaal is.
- Meet je bloedsuiker na het sporten. Zorg dat deze tussen de 4 en 10 mmol/l ligt. Is je bloedsuiker te hoog? Neem dan extra insuline of medicijnen in. Het helpt ook om water te drinken. Is je bloedsuiker te laag? Eet dan een koolhydraatrijke snack of maaltijd. Je bloedsuiker kan nog uren na het sporten dalen. Houd hier dus rekening mee.
Welk effect heeft intensief sporten op de bloedsuiker?
Intensief sporten kan een wisselend effect hebben op je bloedsuiker. Dit is afhankelijk van je type diabetes. Maar ook van je medicatie en voeding. Jouw lichamelijke conditie is ook een belangrijke factor hierin. Intensief sporten betekent dat je hartslag en ademhaling omhoog gaan. En dat je hierbij veel zweet. Voorbeelden van intensieve sporten zijn hardlopen en fietsen. Intensief sporten kan je bloedsuiker op twee manieren beïnvloeden:
- Je bloedsuiker kan dalen. Omdat je meer glucose verbruikt en meer insuline nodig hebt. Dit kan leiden tot een hypo. Vooral als je te veel insuline hebt gespoten. Of wanneer je te weinig hebt gegeten. Een hypo kan tijdens of na het sporten optreden. Soms zelfs tot 24 uur na het sporten. Onderneem verschillende acties om een hypo te voorkomen en behandelen. Meet regelmatig je bloedsuiker. Je kunt ook je insulinedosis aanpassen. Ook kun je extra koolhydraten eten en drinken.
- Je bloedsuiker kan stijgen. Omdat je lichaam stresshormonen aanmaakt die je bloedsuiker verhogen. Dit kan leiden tot een hyper. Vooral als je al een hoge bloedsuiker hebt. Een hyper kan tijdens of na het sporten optreden. Soms zelfs tot 48 uur na het sporten. Je kunt een hyper voorkomen. Hiervoor moet je je bloedsuiker regelmatig meten. Je kunt extra insuline of medicijnen innemen. En het is belangrijk om water te drinken. Zoek medische hulp als je bloedsuiker niet daalt.
Hoelang wachten met sporten na eten?
Het is belangrijk om goed te eten voor het sporten. Omdat je lichaam dan voldoende energie en brandstof heeft. Hoe lang moet je wachten met sporten na het eten? Dat hangt af van een aantal dingen. Zoals wat je eet. Maar ook hoeveel je eet. En tot slot is belangrijk hoe intensief je gaat sporten. Over het algemeen gelden de volgende richtlijnen:
- Bij een grote maaltijd wacht je 2 tot 3 uur. Zo geef je je lichaam de tijd om te verteren. En om de glucose op te nemen. Ga je te snel sporten na een grote maaltijd? Dan kun je last krijgen van maagklachten en misselijkheid. En zelf van krampen of een hypo. Let hier dus goed op.
- Wacht bij een kleine maaltijd minstens 30 tot 60 minuten. Zo heeft het lichaam tijd om het voedsel te verteren. En de glucose van het voedsel op te nemen. Ga je te snel sporten na een snack? Dan kun je last krijgen van een hypo of hyper.
- Als je nuchter gaat sporten wees dan extra voorzichtig. Wanneer je nuchter bent, heb je niks gedronken of gegeten. Nuchter sporten kan namelijk leiden tot een hypo. Omdat je lichaam geen glucose meer heeft om te verbranden. Nuchter sporten kan ook leiden tot een hyper. Omdat je lichaam stresshormonen aanmaakt die je bloedsuiker verhogen. Nuchter sporten wordt daarom afgeraden voor mensen met diabetes. Tenzij je onder begeleiding bent van een arts of diabetesverpleegkundige.
Wanneer druivensuiker innemen?
Druivensuiker is een vorm van snelle suiker. Die kun je innemen bij een hypo. Als of je aan hypo voelt aankomen. Druivensuiker wordt snel opgenomen in je bloed. Het verhoogt je bloedsuiker binnen enkele minuten. Druivensuiker zit in Dextro.
Tip van onze verpleegkundig adviseur Saadia
“De gouden regel is 1 Dextro voor 15 kilogram lichaamsgewicht. Zo kun je gemakkelijke uitrekenen hoeveel je nodig hebt”
Je kunt druivensuiker het beste innemen in de volgende situaties:
- Als je bloedsuiker lager is dan 4 mmol/l. Neem dan direct 15 tot 20 gram druivensuiker in. Dit zijn 5 tot 6 stuks Dextro. En meet je bloedsuiker na 15 minuten opnieuw. Is je bloedsuiker nog steeds te laat? Herhaal dan de dosis druivensuiker. En meet je bloedsuiker weer na 15 minuten. Blijf dit doen tot je bloedsuiker boven 4 mmol/l is.
- Als je bloedsuiker tussen de 4 en 6 mmol/l is. Maar je gaat sporten of je voelt je niet lekker. Neem dan ook 15 tot 20 gram druivensuiker in. En meet je bloedsuiker na 15 minuten opnieuw. Is je bloedsuiker nog steeds te laag? Herhaal dan de dosis druivensuiker. En meet je bloedsuiker weer na 15 minuten. Blijf dit doen tot je bloedsuiker boven 6 mmol/l is.
- Als je bloedsuiker hoger is dan 6 mmol/l. Maar je hebt symptomen van een hypo. Denk hierbij aan zweten en trillen. Maar ook duizeligheid, honger, hoofdpijn of vermoeidheid zijn tekenen. Neem dan ook 15 tot 20 gram druivensuiker in. En meet je bloedsuiker na 15 minuten opnieuw. Is je bloedsuiker nog steeds te laag? Herhaal dan de dosis druivensuiker. En meet je bloedsuiker weer na 15 minuten. Blijf dit doen tot je bloedsuiker boven 6 mmol/l is.
Na de druivensuiker is het belangrijk om koolhydraatrijk te eten. Bijvoorbeeld brood of fruit. Zo voorkom je dat je bloedsuiker weer snel daalt. En dat je een nieuwe hypo krijgt. Houd altijd druivensuiker bij je. Zo kun je het gebruiken als je een hypo krijgt. Of een hypo voelt aankomen.
Mensen met diabetes zijn topsporters
En topsporters verdienen het beste materiaal. Ben je benieuwd naar de Equil patchpomp? Vraag een gratis ervaringskit aan via equilpatchpomp.nl/ervaringskit.
Disclaimer
Van Heek Medical heeft dit blogartikel met de grootst mogelijke zorgvuldigheid laten schrijven door externe deskundigen. Ondanks de betrachte zorgvuldigheid staat Van Heek Medical er niet voor in dat de informatie volledig, juist en/of up-to-date is. De informatie is uitsluitend bedoeld als algemene informatie. Van Heek Medical is niet aansprakelijk, uit welke hoofde dan ook, voor schade die voortvloeit uit en/of verband houdt met de informatie. Deze informatie is nimmer een vervanging voor medische zorg. Ieder mens is uniek. Aanpassingen in uw dieet dienen te allen tijde pas te geschieden na consultatie en in nauw overleg met de zorgverlener bij wie u onder behandeling bent. Kennelijke vergissingen of kennelijke fouten binden Van Heek Medical niet.
